JAK UCZĄ SIĘ DOROŚLI - poznaj #2 najpopularniejsze koncepcje
Dorośli uczą się inaczej niż dzieci i młodzież, dla
tego też ich system nauczania jest troszeczkę inaczej zbudowany. Dorośli nie chodzą do szkoły, nie siedzą w ławkach i nie mają lekcji z nauczycielem. Ale - hola hola - czy jeśli zapiszę się na angielski, to nie pójdę do szkoły i nie będę musiał "odrabiać lekcji". Owszem tak, jeśli podejmiesz świadomą decyzję o dokształcaniu się w jakiejś dziedzinie, np. język obcy - to jasne, że będziesz musiał poddać się pewnym normom. Jednakże diabeł tkwi w szczegółach i różnica jest zasadnicza, dorośli uczą się na bazie wiedzy i doświadczeń, które już mają, podejmują też świadome i samodzielne decyzje oraz mają poczucie sprawstwa. Dlatego też, podejście do kształcenia i samokształcenia się dorosłych powinno być odmienne od nakazowego, a opierać się bardziej na partnerstwie i współpracy.
 |
| JAK UCZĄ SIĘ DOROŚLI |
Proces uczenia się dorosłych wraz z jego różnorakimi teoriami stanowi często punkt wyjścia do tworzeniem programów szkoleniowych, opracowywania scenariuszy szkoleń, materiałów szkoleniowych. Koncepcje te wspierają decyzję jak zorganizować szkolenie by przyniosło jego uczestnikom wiele korzyści.
Proces uczenia się dorosłych - inteligencja skrystalizowana.
Na początek napiszę, że za proces uczenia się dorosłych odpowiada inteligencja skrystalizowana, która powstaje na podłożu inteligencji płynnej, w wyniku gromadzenia doświadczenia. Inteligencja płynna jest wrodzona i dziedziczna, rozwija się intensywnie we wczesnym okresie rozwoju, a na jej bazie powstaje inteligencja skrystalizowana, która jest wynikiem doświadczeń i uczenia się, a można ją dostrzec w konkretnych dziedzinach działania człowieka. Wszystko co nabywamy w procesie uczenia się i doświadczenia buduje nasz poziom inteligencji skrystalizowanej, który oczywiście może wzrastać. Inteligencji płynnej nie da się wyćwiczyć, są podobno jakieś metody - osobiście nie wierzę w ich skuteczność. Natomiast obie można mierzyć, jeśli mamy taką potrzebę. Zachęcam was do dalszych poszukiwań.
Poniżej porównanie inteligencja płynna vs skrystalizowana
 |
| Inteligencja Płynna i skrystalizowana - proces uczenia się dorosłych |
Koncepcja nr 1 - Cykl uczenia się dorosłych wg. Kolba
David A. Kolb, amerykański naukowiec (oczywiście, oni mają czas i kasę na badanie wszystkiego), zajmując się procesem uczenia się dorosłych, zaproponował teorię uczenia się przez doświadczenie. Przede wszystkim, założenie jest takie, że uczenie się dorosłych jest cyklem, w którym zasadniczą rolę ogrywa właśnie doświadczenie i następnie jego analiza. Doświadczenia gromadzone są przez całe życie, zachowywane są w pamięci trwale, by wykorzystać je w działaniach i zachowaniach. Dlatego, też najefektywniej uczymy się, przeżywając różne sytuację, jesteśmy czynnymi uczestnikami w centrum zdarzeń. Doświadczenia wzbogacają nas, a nowe informacje przyswajają się lepiej i szybciej, niż gdy na przykład tylko słuchamy.
 |
| Cykl Kolba |
I tak mamy 4 etapy cyklu Kolba:
- Konkretne doświadczenie - proces uczenia się ma swój początek w konkretnym doświadczeniu dziejącym się tu i teraz. Jest to punkt wyjścia do zmiany nawyków, schematów;
- Refleksyjna obserwacja - teraz doświadczenie jest analizowane. Następuje zbieranie danych obserwacja i refleksja;
- Abstrakcyjna konceptualizacja - kontynuacja analizy danych i wyciąganie wniosków z doświadczenia. Tworzenie własnych teorii, uogólnień.
- Aktywne eksperymentowanie - zmiana zachowania. Sprawdzanie nowej wiedzy, jak nowo wypracowane teorie, sprawdzają się w praktyce.
Po przejściu wszystkich faz cyklu, rozpoczyna się następny. Nowe działania, zachowania dostarczają nowych doświadczeń, które mogą rozpocząć kolejny proces. Zazwyczaj rozpoczynamy od doświadczenia i tak jest najlepiej, ale Kolb nie wyklucza również rozpoczęcia cyklu w innym jego momencie.
Koncepcja, ta każe nam odrzucić tradycyjne podejście do uczenia/szkolenia, które zazwyczaj rozpoczyna się od wykładu, wstępu teoretycznego a następnie części praktycznej. I tak na podstawie teorii Kolba optymalnie szkolenie może wyglądać to w ten sposób:
- Najpierw przeprowadzamy zadanie wstępne, jakieś bezpośrednie doświadczenie w którym dorosły uczeń bierze czynny udział,
- potem następuje wyciągnięcie wniosków,
- dalej odniesienie tych wniosków do teorii, która pomoże lepiej je zrozumieć, lub wyjaśnić
- i w końcu można odnieść się do innych sytuacji życiowych, w których nowa wiedza będzie wykorzystana.
Koncepcja nr 2 - Proces uczenia się dorosłych wg M.S. Knowlesa
M.S. Knowles (kolejny amerykański naukowiec :) zajmujący się edukacją dorosłych, zbudował model procesu uczenia się dorosłych, który oparł go na silnej potrzebie samodzielnego podejmowania decyzji, natomiast wiedza nabywana jest na bazie tego co już wiemy.
W procesie uczenia się dorosłych wg M.S. Knowlesa:
W procesie uczenia się dorosłych wg M.S. Knowlesa:
2. Doświadczenie ma ogromne znaczenie dla dorosłych i uczący się przywiązują ogromną wagę do tego czego doświadczają, bardziej niż do tradycyjnych metod przekazu wiedzy. Zatem powinny dominować metody aktywizujące uczestnika, jak eksperyment, studium przypadku czy dyskusja
3. Dorośli chętniej uczą się tego co jest im przydatne i potrzebne. Zatem nauczanie dorosłych powinno być organizowane tak, by zaspokajało te indywidualne potrzeby, w rytmie, który jest dostosowany do ich możliwości i oczekiwań.
4. Dorośli potrzebują odpowiednich kompetencji by radzić sobie z codziennymi problemami dlatego też, muszą widzieć bezpośrednie korzyści i możliwości wykorzystania zdobytych umiejętności i wiedzy w praktyce.
 |
| Proces uczenia się dorosłych M.S Knowles |
Mam nadzieje, że przydadzą się wam informacje związane z uczeniem się dorosłych oraz specjalnie przygotowane infografiki, wiem że może nie są to arcydzieła. ale powoli nabieram wprawy, jestem pełna optymizmu że niedługo zostanę mistrzem w tej materii :) Zapraszam do komentowania artykułu, a także do odwiedzenia mojego profilu na fb.
https://portal.abczdrowie.pl/inteligencja-plynna-i-skrystalizowana
http://konteksthr.pl/skuteczna-nauka-jak-ucza-sie-dorosli/
http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/39/id/831
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz